Uprawnienia i obowiązki Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego określa art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2021r. poz. 2351 ze zm.)
Do właściwości Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego należy:
- przyjmowanie zawiadomienia o terminie rozpoczęcia robót budowlanych wraz z oświadczeniem o przyjęciu obowiązków kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego,
- wstrzymywanie robót budowlanych wykonywanych bez zgody budowlanej organu administracji architektoniczno- budowlanej lub niezgodnie z dokonanym zgłoszeniem/ pozwoleniem albo przepisami,
- prowadzenie postępowań administracyjnych w sprawie legalizacji samowolnie wykonywanych obiektów budowlanych lub robót budowlanych,
- wydawanie decyzji administracyjnych nakazujących wykonanie określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonanych robót do stanu zgodnego z prawem,
- sprawdzenie wykonania nałożonych obowiązków,
- zatwierdzanie projektu budowlanego zamiennego i udzielenie pozwolenia na wznowienie robót,
- wydawanie nakazów rozbiórki obiektu budowlanego lub jego części,
- wydawanie pozwoleń na użytkowanie i przyjmowanie zawiadomień o zakończeniu budowy i zamiarze przystąpienia do użytkowania wybudowanych obiektów,
- nakładanie kar za wykonanie robót budowlanych niezgodnie z przepisami prawa,
- nakładanie kar za użytkowanie obiektu bez pozwolenia na użytkowanie albo zawiadomienia o zakończeniu budowy,
- nadzorowanie wykonania kontroli stanu technicznego obiektu budowlanego,
- wydawanie nakazów usunięcia stwierdzonych w obiekcie budowlanym nieprawidłowości,
- wydawanie nakazów rozbiórki obiektu nieużytkowanego lub niewykończonego i nienadającego się do odbudowy lub wykończenia,
- wydawanie nakazów opróżnienia budynku grożącego bezpośrednim zawaleniem,
- sprawdzanie wykonania obowiązku niezwłocznego usunięcia w obiekcie budowlanym istniejącego zagrożenia,
- prowadzenia postępowań w sprawie samowolnej zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części,
- przyjmwanie zawiadomień o katastrofach budowlanych, wyjaśnianie ich przyczyn i prowadzenia postępowań w tym zakresie,
- prowadzenie postępowań wyjaśniających i składanie wniosków o ukaranie z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie.
